🤹♀️ Birden fazla işi aynı anda yapmayın
Birden fazla işi aynı anda yapmaya çalışmak daha fazla hata yapmanıza ve işlerin tamamlanmasının (teker teker yapmanıza göre) daha uzun sürmesine neden olur. Birden fazla işi aynı anda yaparken kendimizi daha iyi ve üretken hissediyor olabiliriz ama gerçekte verimli ve efektif çalışmış olmuyoruz. Aksine daha yavaş, daha fazla hata ve az dikkatli bir şekilde çalışmış oluyoruz. Bu nedenle bir iş yaparken sadece o işe odaklanmak ve başka işleri o işi tamamladıktan sonraya bırakmak hem dikkatimizi hem de verimliliğimizi arttırmaya yarayacaktır.
🏃♀️ Egzersiz yapın
Egzersiz yapmak bizi sadece fiziksel olarak değil aynı zamanda mental olarak da güçlendirir ve zinde tutar. Egzersiz yaptıktan sonra kendimizi bilişsel olarak daha iyi kontrol edebiliriz. Kendimizi bilişsel olarak kontrol etmenin dışında, düzenli olarak egzersiz yapmak dikkat süremiz üzerinde de pozitif etkilere sahip. Sevdiğiniz bir spor/egzersiz bulun ve her gün düzenli olarak yapmaya özen gösterin. Egzersiz yaptıktan sonra işe daha rahat odaklanabildiğinizi fark edeceksiniz. Egzersiz dikkatinizi zamanla geliştirse de anlık olarak da etkilemesi mümkün. Örneğin; odaklanmakta zorlandığınız zamanlar işe 10 dakika yürüyüş molası vermeniz, işe geri döndüğünüzde daha konsantre bir şekilde çalışmanızı sağlayacaktır.
🧘♀️ Meditasyon yapın
Birkaç dakika boyunca iç sesimizi susturup, hiçbir şey düşünmeden öylece durmak kulağa kolay gibi gelse de aslında hiç de kolay değildir. Özellikle de yetiştirmemiz gereken ya da yapmak zorunda olduğumuz işlerin olması bunu daha da zorlaştıracaktır. Meditasyon bir bakıma dikkat antrenmanıdır. Meditasyon yaparken dikkatimizi nefesimize, belirli bir yere ya da hiçbir yere veriririz. Düzenli olarak meditasyon yapmak daha sakin olmanızı sağlayarak stres, panik ve endişe kaynaklı dikkat problemlerinin de önüne geçmenize yardımcı olacaktır.
☀️ Doğada/Açık havada zaman geçirin
Doğada zaman geçirmek dikkat kaslarınız yorulduğunda onların reşarj olmasını sağlıyor. Hatta bunun o kadar güçlü bir etkisi var ki bir doğa fotoğrafına bakmanın bile aynı etkiyi sağladığı söyleniyor. Belki de masaüstü arkaplanlarına manzara fotoğrafları konmasının nedeni budur!
📱 Dikkat dağıtıcıları belirleyin ve azaltın
Çalışırken dikkatinizi dağıtan her şeyin sizden uzakta olduğundan emin olun. Eğer odaklanmak istiyorsanız, bulunduğunuz ortam ne kadar sıkıcıysa sizin için o kadar iyi olacaktır. Yapılan araştırmalar bulunduğunuz odada bir telefonun olmasının bile dikkatinizi dağıtmasına yeteceğini gösteriyor ve işin ilginç yanı bunun sizin telefonunuz olmasına gerek yok. Telefonunuz sessizde bile olsa onun varlığı dikkatinizi negatif yönde etkilemeye yetiyor. Telefonu uzaklaştıramayacağınız durumlarda telefonunuzu sessize almaktansa rahatsız etme moduna almak daha iyi olabilir.
Çalışırken kendinizi gözlemleyin ve dikkatinizi nelerin dağıttığını tespit edip bunları not alın. Daha sonra bu dikkat dağıtıcıları nasıl engelleyebileceğinizi düşünün ve konsantre olmanız gereken zamanlarda bunu uygulayın.
💭 Akla takılan sorular
Teknoloji sayesinde bir sorunun cevabını çok hızlı bulma imkanımız olduğu için çalışırken aklımıza gelen herhangi bir sorunun hemen o an cevabına bakma gibi bir eğilimimiz oluyor: “Yarın hava nasıl olacakmış?”, “Beklediğim film ne zaman vizyona girecekmiş?”, “Sınav sonuçları açıklanmış mı?”…
Sonuç olarak, üzerinde çalıştığımız işi yarım bırakıp bu soruların cevabını aramaya koyuluyoruz. Dikkatimiz bir kere dağıldığında asıl işimize geri dönmemiz ortalama 25 dakika sürüyor. Burada yapılması gereken, belirli bir iş yaparken aklınıza başka bir şey geldiğinde, aklınıza gelen şeyi yanınızda bulunan bir kağıda, telefona ya da bilgisayarınıza not alıp orijinal işinize devam etmek.
📈 Dikkat sürenizin bir anda artmasını beklemeyin
Dikkat süreniz çok kısaysa, bir anda hiç dikkatiniz dağılmadan saatler boyunca çalışabileceğinizi düşünmeyin. Bunun yerine kısa sürelerle başlayıp zamanla bu süreleri arttırmanın üzerinde çalışmalısınız.
25 dakika odaklı bir şekilde çalışıp 5 dakika aralardan oluşan Pomodoro Tekniği’ni deneyin. Başlangıçta 25 dakika boyunca dikkatiniz dağılmadan çalışmayı denerseniz büyük bir ihtimalle dikkatiniz dağılacağından ve bu da sizi demoralize edeceğinden bu tekniğe 5 dakika ile başlayabilirsiniz. 5 dakikaya alarm kurun ve dikkatinizi hiç dağıtmadan odaklı bir şekilde çalışın, alarm çalınca 2 dakika ara verin daha sonra yeniden 5 dakika çalışın.
Her gün odaklı çalışma süresine 1-2 dakika daha ekleyerek devam edin ve aralarınızı da çalışma sürenize göre ayarlayın. Zamanla daha uzun süreler boyunca dikkatiniz dağılmadan çalışmaya başladığınızı fark edeceksiniz.
Pomodoro Tekniği’ni öğrenmek için Pomodoro Tekniği başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
📖 Uzun yazılar okuyun, TL;DR kültürüne karşı durun
Her şey çok hızlı olduğu ve sürekli bilgi bombardımanına uğradığımız için dikkat süremiz oldukça kısalmış durumda. Bu nedenle bir şey üzerinde fazla zaman harcamak sıkıcı gelebiliyor. Tabii ki buna kitaplar ve internette okuduğumuz içerikler de dahil. Bize uzun bir yazı okumamız söyleniyorsa ya da okumak zorundaysak ve hızlı okuma tekniklerine aşina değilsek, birinin bu yazıyı bizim gibiler için özetlediğini umarak gözlerimiz TL;DR kelimesini arayabiliyor. Çünkü okumak çok fazla zaman alıyor ve bizim bunun için ne sabrımız ne de zamanımız var. Sabrımız ve zamanımızın olduğunu varsaysak bile uzun bir yazıya odaklanmaya yetecek kadar dikkat süremiz yok.
Kendinize bir çeşit meydan okuyun ve ne zamandır okumak istediğiniz kitabı ya da Daha Sonra Oku’ya kaydettiğiniz blog yazılarını okumaya başlayın. Başta sıkılıp bırakmak isteseniz de bunun dikkat sürenizi arttırmak için iyi bir egzersiz olduğunu düşünün ve yarıda bırakmayın.
🧠 Teknolojiden faydalanın
Dikkat ve konsantrasyonu arttırmayı hedefleyen oyunlar içeren mobil/web uygulamalar bulunuyor. Bu uygulamaları indirip boş zamanlarınızda dikkat egzersizleri yaparak dikkatinizi önemli ölçüde geliştirebilirsiniz.
En popüler uygulamalardan bazıları:
🎧 Konsantre olmanıza yardım edecek müzikler dinleyin
Bir müzik üyeliğiniz varsa konsantrasyon adı altında listelerinin olduğunu mutlaka fark etmişsinizdir. Klasik müzik ya da sözsüz herhangi bir müzik daha iyi konsantre olmanızı sağlayabilir. Eğer bir işi tamamlamakta zorlanıyorsanız arkaplanda çalması için bir müzik listesi açın. Daha hızlı ve daha odaklı çalıştığınızı fark edeceksiniz.
💊 Takviyelerden faydalanın
Dikkatinizi arttırmak için L-theanine, Fosfatidilserin, Ginkgo Biloba, Rhodiola Rosea gibi dikkatinizin artmasını ve daha iyi konsantre olmanıza yardımcı olabilecek takviyelerden faydalanmayı düşünebilirsiniz.
💧 Daha çok sıvı tüketin
Gün içinde yeterli miktarlarda su içmek sanıldığından daha önemli. Yapılan bir araştırmada dehidrasyonun (bu, susamış hissetmenize neden olmayacak kadar hafif ölçüde de olabilir) dikkatsizliğe neden olabileceği bulunmuştur. Su içmeyi unutuyorsanız kendinize küçük hatırlatıcılar koyabilir ya da applerden faydalanabilirsiniz.
⏰ Zamanı takip edin
Yapmamız gereken işlere daha başlayamadan günün bittiği, zamanın nasıl geçtiğini fark etmediğimiz günler olabiliyor. Ya da bazı işler, yeterince konsantre olamadığımız için tahmin ettiğimizden çok daha uzun sürerek programımızın gerisinde kalmamıza neden olabiliyor. Burada önemli olan zamanı takip edebilmek ve iyi yönetebilmek. Bunun için Zaman Yönetimi başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.